Spor Genetiği

Atletik performansta önemli olduğu bilinen dayanıklılık, güç, kuvvet, kas fibril boyutları, kas fibril kompozisyonu, esneklik, sinir-kas koordinasyonu gibi bileşenler genetik ile doğrudan ilişkilidir. Düzenli antrenman ile geliştirilebilen bir özellik olan atletik performansın, hem oluşmasında hem de gelişmesinde genetik faktörlerin katkısı yapılan çalışmalar ile ortaya konmuştur.

Yapılan bilimsel çalışmalar sonucu belli DNA dizisi değişimleri, en iyi atletik performansı elde etmek için genetik avantajları belirlemekte kullanılabilmektedir. Dayanıklılık, kuvvet, metabolizma, kardiyovasküler kapasite, sporla ilişkili yaralanmalara karşı hassasiyet ve bireysel beslenme gereksinimleri için daha iyi bir uyum ile ilişkili olabilecek genetik varyasyonlar ortaya çıkarılmaktadır.

Ülkemizdeki genellikle ACE ve ACTN3 genlerinde meydana gelen belirli değişimlere bakılırken, merkezimizde ”Spor ve Fitness Paneli” adı altında ilişkili 36 gende belirlenmiş değişimlere bakılmakta ve genetik danışma verilmektedir. Böylece kişinin spor performansı ve yatkın olduğu spor branşları belirlenebilmektedir. Sporcu adaylarının veya spora başlayacak olan kişilere uygulanacak spor genetik testlerinin çalışılması ile kişilerin ne tip egzersize uygun oldukları belirlenebiliyor. Böylece vücudun gereksiz zorlanmasına karşın önlem alınmış olur. Genetik testler sakatlıklardan, ani sporcu ölümlerine, hekimlere ve spor adamlarına gerekli bilgiler verilebilmektedir.

Spor genetiği analizi ile:
• Kas hücrelerinin yapısı ile ağırlık kaldırma ve dayanıklılık sporlarına genetik yatkınlık
• Genetik profile göre hangi egzersiz türünde güçlü olunduğu ve avantajlı yönler belirlenir
• Akciğerler yoluyla oksijeni absorbe etme ve uygun kaslara iletme yeteneği
• Oksidatif stres düzeyi, antioksidan ihtiyacı, antioksidan türü
• Koenzim Q10 aktivasyonu
• Sakatlanma riski, inflamasyon yanıtı
• İyileşme ve dinlenme fazları
• Maximum performans için kalori dengesi
• Atletik kariyer için stratejik plan oluşturma
Performans artırıcı besin öğeleri gibi kriterleri bireysel programınızda nasıl kullanabileceğinizi ve atletik performansınızı maksimum kapasiteye nasıl çıkarabileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Genler ve Sporcuya etkisi
IL-6: Kasların aşırı çalıştırılması durumunda kaslarda yıkım gerçekleşir. Bu durumlarda kasın onarımı ve hipertrofisine (kas gelişimi- büyümesi) yardımcı olmak için bu gene ihtiyaç vardır.
Sporcu antrenman esnasında ya da aktivite esnasında kendini zorlayabilir ve sakatlanabilir. Bu durumlarda kasın yenilenmesi ve onarılması için bu gene ihtiyaç vardır. Dolayısıyla bu gen sporcunun dayanıklılığını destekler.
ACTN 3: Yoğun antrenman gereken sporcuların yüksek hızda kasılmalar ve yüksek güç üretebilmesi için bu gene ihtiyaç vardır.
Bu eksikliğinde başta belirlenmesi durumunda takviyelerle yoğun performans gösteren sporcunun sakatlanması engellenebilir.
AGTM 235 T: Renin-anjiyotensin sistemi (RAS) kan basıncı dengesinin insan vücudundaki su ve tuz dengesinin, sporcu performansında iyileşme ve çeşitli popülasyonlarda egzersize ilişkili önemli faktörlerin korunmasında etkilidir.
Bu sorun sporcunun kan basıncında düzensizliğe ve antrenman programıyla birlikte zarar görmesine neden olabilir. Bunun önüne geçmek için öncesinde sporcunun eksikliğine uygun takviye ya da tedavi uygulanabilir.
Nos 3: Pulmoner dolaşımdaki (kalbin sağ bölümü oksijen mikatrı az, CO2 miktarı fazla kanı akciğere gönderir. Akciğere giden kan O2 miktarı normale dönünce kalbin sol bölümüne gelir. akışı düzenler. İskelet kasları ve kardiyak fonksiyon üzerinde etkileyerek performansı etkiler.
Bu genin eksikliğinde sporcu yoğun antrenmana dayanamaz.
Aynı zamanda egzersiz sırasında iskelet kasının glikoz alımını arttırarak mitokondriyal ATP üretimini arttıran bu genin eksikliğinde sporcu daha çabuk yorulur ve kapasitesi azalır.
ADRB 2: Vücuttaki yağların yakımı ve yağ tutumunda etkili olan genlerden biridir.
Kas oluşumu için vücut metabolizmasının yağ yakma potansiyeli önemlidir. Bu sporcunun kas kütlesini dolayısıyla sağlıkla kilo verme şeklini ve kuvvetini etkiler.
GNB 3: Max. Oksijen tüketim potansiyeli üzerinde etkili genlerden biridir.
Oksijen tüketimi sporcunun dayanıklılığı üzerinde etkilidir. Çünkü yoğun antrenmanlarda nabız yükselir ve sporcunun nefesi kesilebilir.