Farmakogenetik

Farmakogenetik, kişinin sahip olduğu genetik özellikler ile ilaçların etkileşimlerini inceleyen bir bilim dalıdır
İlaçların metabolize edilerek vücuttan atılmasında rol alan genetik yapılardaki genetik farklılıklar ilaçların yararlılığı ve yan etkileri üzerinde etkilidir. Bu nedenle, tedavi öncesinde uygulanan farmakogenetik testler ile doz ayarlamaları yapılabilmekte ve aşırı duyarlılık, tedaviye yanıt vermeme ve belirgin yan etkilerin görülmesi gibi durumlar önceden belirlenebilmektedir.

Farmakogenetik testler hangi amaçlarla kullanılır?

•Bir ilaca iyi yanıt veren ve vermeyen hastaları ayırt edebilmek.
•Tedavi için kullanılması planlanan uygun ilaç dozunu belirlemek.
• İlaç konsantrasyonlarının plazma veya dokularda toksik düzeye ulaşacağı önceden belirlenebilen hastalarda önlem almak.
•İlaç-gen ilişkisi standart uygulamanın dışında olabilecek ilaç gereksinimlerini en aza indirmek.
•Hastanın belirli ilaçlardan beklenmedik sonuçlar alması ile ilgili bir aile veya kişisel geçmişi var ise gerekli önlemleri almak.
• Hastanın birden fazla tedavi alması durumunda kullanılacak İlaçların birbirleri ile olan etkileşimleri hakkında kişiye yaşam boyunca rehber olabilecek genetik bilgiyi sağlayabilmek.
Son yıllarda kanser tedavisinde kullanılmak amacıyla yeni ilaçlar geliştirilmiş olup bunlar daha çok hedefe yönelik tedavide kullanılmaktadır. Kanser tedavisinde önemli faydalar sağlayan bu ilaçların hangi hastalarda etkili olacağının belirlenmesinde farmakogenetik testler ön plana çıkmaktadır. Özellikle; meme, kolon, akciğer kanserleri ve GIS tümörleri ile malign melanom tedavisi için geliştirilmiş olan yeni ilaçların kullanımı öncesinde genetik testlerin yapılması standart hale gelmiştir.